Skręcenie stawu
skokowego

Skręcenie stawu skokowego, zwane potocznie skręceniem kostki lub naderwanie stawu skokowego to bardzo powszechny uraz i może dotyczyć każdego. Można doświadczyć go zarówno uprawiając sport, jak również w zwykłym codziennym funkcjonowaniu.Skręcenie kostki może przytrafić się sportowcom i osobom nie uprawiającym sportu, dzieciom i dorosłym. Może się to zdarzyć, gdy bierzemy udział w zajęciach sportowych i podczas codziennych czynności. Może wynikać z upadku, zeskoku lub obrotu ciała o wokół nogi bez przesunięcia stopy.

Mechanizm uszkodzenia stawu skokowego

Więzadła kostki utrzymują kości kostki i staw w odpowiedniej pozycji. Chronią staw skokowy przed nieprawidłowymi ruchami, zwłaszcza skręcaniem, obracaniem i toczeniem stopy. Więzadło jest strukturą elastyczną. Więzadła zwykle rozciągają się w granicach swoich możliwości, a następnie wracają do normalnej pozycji. Kiedy więzadło jest zmuszone rozciągnąć się poza normalny zakres, następuje skręcenie. Silne skręcenie może powodować faktyczne rozdarcie włókien elastycznych oraz prowadzić do uszkodzenia torebki stawowej.

Objawy skręcenia stawu skokowego

Objawy skręcenia stawu skokowego mogą różnić się w zależności od ciężkości urazu i powodować różne uszkodzenia. Mogą one obejmować:

*Ból (podudzie, stopa, podeszwa stopy) - zwłaszcza przy obciążaniu urażonej kończyny
*Tkliwość podczas dotykania kostki i okolicy stawu skokowego
*Obrzęk w obrębie kostek i stopy
*Stan zapalny
*Ograniczony zakres ruchu - zazwyczaj zgięcia grzbietowego i supinacji
*Poczucie niestabilności stawu skokowego
*Uczucie trzaskania lub dźwięk w momencie urazu
*Utykanie

Stopnie skręcenia stawu skokowego

Wyróżnia się trzy stopnie skręcenia stawu skokowego, opisujące stopień urazu. Rozległość urazu po skręceniu kostki jest zazwyczaj klasyfikowane jako lekkie, umiarkowane i ciężkie.

1.Skręcenie I stopnia (lekkie skręcenie stawu skokowego):
*Nieznaczne naciągnięcie więzadeł i pewne uszkodzenie włókien więzadła
*Niewielki ból i obrzęk wokół kostki, zwykle ustępują w ciągu 5–14 dni
2.Skręcenie II stopnia (umiarkowane skręcenie stawu skokowego):
*Częściowe zerwanie więzadła. Podczas badania może wystąpić nieprawidłowe rozluźnienie (wiotkość) stawu skokowego.
*Umiarkowana tkliwość i obrzęk wokół kostki, zazwyczaj powrót do zdrowia zajmuje 2-3 tygodnie.
3.Skręcenie III stopnia (ciężkie skręcenie stawu skokowego):
*Całkowite zerwanie więzadeł wraz z uszkodzeniem torebki stawowej otaczającą staw.
*Podczas badania manualnego zauważalna jest wyraźna niestabilność.
*Znacząca tkliwość i obrzęk wokół kostki.
*Powrót do zdrowia może zająć 3–12 tygodni lub dłużej

Rodzaje skręceń w stawie skokowym

Istnieją dwa rodzaje skręceń kostki:

Skręcenie ewersyjne

Mechanizm skręcenia ewersyjnego polega na grzbietowym zgięciu w stawie skokowym górnym połączonym z odwiedzeniem i ewersją w stawie skokowym dolnym. W momencie urazu stopa oparta jest o podłoże na bardziej przyśrodkowej krawędzi, a goleń jest zbliżona do stopy, która jest jednocześnie skierowana palcami na zewnątrz. Ten typ skręcenia występuje w około 10% przypadków.

Skręcenie inwersyjne

Mechanizm skręcenia inwersyjnego polega na oparciu stopy na bocznej krawędzi i zgięciu podeszowym w stawie skokowym górnym. W momencie urazu stopa podeszwą ustawia się do środka, natomiast kostka boczna zbliża się do podłoża. Ten typ skręcenia występuje w około 90% przypadków.

Możliwe uszkodzenia strukturalne tkanek przy skręceniu stawu skokowego

W wyniku intensywnego urazu może dojść do uszkodzenia tkanek budujących staw skokowy, jak również występujących w okolicy stawu. Nie przy każdym skręceniu poważnie uszkodzone tkanki będą obecne, lecz z tych potencjalnie narażonych na uraz możemy wyróżnić:

*Torebka stawowa stawu skokowego
*Więzadło skokowo-strzałkowe przednie (ATFL)
*Więzadło skokowo-strzałkowe tylne (PTFL)
*Więzadło piętowo-strzałkowe (CFL)
*Więzadło trójgraniaste

Skręcenie kostki - diagnostyka

Podstawowym badaniem pacjenta po skręceniu stawu skokowego jest badanie funkcjonalne, podczas którego fizjoterapeuta może określić i ocenić stopień uraty ruchu, zaburzenia funkcji, sprawdzić siłę mięśniową, a także wykonać niezbędne testy sprawdzające stabilność stawu skokowego. W badaniu fizykalnym natomiast badamy tkliwość w obrębie stawu, mięśni i więzadeł, a także rozległość obrzęku oraz siniaków i wybroczyn.

W przypadku skręcenia stawu skokowego zaleca się wykonanie zdjęcia rentgenowskiego w celu wykluczenia złamania lub pęknięcia kości. Możliwe jest też poszerzenie diagnostyki obrazowej o badanie USG, rezonans magnetyczny, tomografię komputerową wraz z konsultacją lekarza, jeśli sytuacja tego wymaga. Zazwyczaj diagnostyka obejmuje badanie RTG i jest wystarczająca do podjęcia fizjoterapii.

Rehabilitacja stawu skokowego

Rehabilitacja po skręceniu w fazie ostrej, to czas w którym może towarzyszyć dotkliwy ból w obrębie podudzia, stawu i stopy. Można wtedy stosować zimne okłady w celu redukcji objawów i normalizacji odczuć. Zmniejszenie dolegliwości bólowych może sprawić, że rehabilitacja stawu skokowego i stopy może być pozbawiona nieprzyjemnych odczuć. Szukając pomocy po skręceniu stawu skokowego pacjent powinien udać się do gabinetu rehabilitacji. Metody leczenia tego problemu opierają się na aktywnej rehabilitacji i rzadko zachodzi potrzeba wykorzystywania terapii takich jak zabiegi fizykoterapeutyczne (prądy, laser, pole magnetyczne itp.).

Skręcona kostka, również niezwykle rzadko wymaga zaopatrzenia w szynę gipsową. Kiedyś leczenie wykorzystywało ten sposób interwencji, lecz dziś uważany jest za nadmierną ingerencję, mogącą bezcelowo osłabiać mięśnie, usztywniać staw skokowy i ograniczać jego ruchomość. Dziś częściej wykorzystuje się krótkotrwałe noszenie stabilizatora, ale tylko w uzasadnionych przypadkach. Nowoczesna rehabilitacja po skręceniu stawia na ścisła współpracę pacjenta i fizjoterapeuty, kontrolę postępów, progresję obciążeń rehabilitacyjnych, a także doradztwo zdrowotne i wsparcie motywacyjne.

Rehabilitacja po skręceniu stawu skokowego

Pacjent powinien pojawić się u fizjoterapeuty niezwłocznie po urazie, gdy wykluczone zostanie możliwe złamanie, pękniecie w obrębie kończyny po kontuzji lub inne poważne patologie. Jego staw skokowy wymaga natychmiastowej interwencji.
Fizjoterapia stawia przed sobą następujące cele:

*Poprawa siły mięśniowej w obrębie kończyny po urazie
*Odzyskanie pełnej ruchomości stawu skokowego i sąsiednich stawów
*Reedukacja chodu po kontuzji
*Poprawa stabilności stawu skokowego, poprzez ćwiczenia czucia głębokiego (propriocepcja)
*Pomoc w powrocie do aktywności fizycznej poprzez odpowiednio dobrane ćwiczenia

Rehabilitacja stawu skokowego

Skręcenie stawu skokowego może skutkować różnymi problemami i ograniczeniami u różnych pacjentów, w zależności od stopnia uszkodzenia.Proces rehabilitacji musi być maksymalnie spersonalizowany i indywidualnie dobrany w zależności od stopnia urazu, możliwości pacjenta, fazy gojenia urazu oraz celów rehabilitacyjnych ustalonych przy udziale fizjoterapeuty oraz pacjenta.Fizjoterapia powinna obejmować ćwiczenia mobilizacyjne stawu, wzmacnianie i uelastycznianie mięśni, ćwiczenia równoważne oraz koordynacyjne, ćwiczenia aerobowe (wytrzymałościowe), ćwiczenia szybkości reakcji oraz specjalistyczne ćwiczenia wprowadzające do docelowych treningów sportowych.Musimy pamiętać, aby ćwiczenia domowe wynikały z zalecenia fizjoterapeuty i były dobierane we współpracy z nim, zwracając w szczególności uwagę na fazę gojenia, poziom sprawności i komfort pozycji wyjściowej, pozostawiając ból na bezpiecznym i akceptowanym przez siebie poziomie.

Jakie ćwiczenia po skręceniu urazie kostki?

Uraz w stawie skokowym - profilaktyka

Nie da się zapobiec wszystkim skręceniom kostki, ale te wskazówki mogą sprawić, że ryzyko urazu w stawie skokowym będzie mniej prawdopodobne:

*Regularnie się rozciągaj, aby zachować elastyczność kostek
*Wykonuj ćwiczenia w pełnym zakresie ruchu w stawie skokowym i ćwiczenia wzmacniające, aby utrzymać silne mięśnie
*Zawsze rozgrzewaj się przed uprawianiem sportu, ćwiczeniami lub jakąkolwiek inną aktywnością fizyczną
*Uważaj na swoje kroki i uważnie stawiaj stopę, gdy chodzisz lub w trakcie biegu po nierównych lub popękanych powierzchniach
*Słuchaj swojego organizmu i odpoczywaj, gdy czujesz, że jest Ci to potrzebne. Zmęczenie może zwiększyć prawdopodobieństwo kontuzji
*Noś buty, które dobrze pasują. Zawiąż sznurowadła i zapnij rzepy lub inne paski, aby buty zapewniały jak najlepsze wsparcie
*Jeśli czujesz, że potrzebujesz jeszcze czasu i pomocy - wznów leczenie

Kiedy mogę wrócić do sportu?

Jeśli skręcisz kostkę, prawdopodobnie będziesz musiał zrobić sobie przerwę od uprawiania sportu i innych forsownych ćwiczeń fizycznych, a w tym czasie skupić się na rehabilitacji urazu. Najpierw upewnij się, że po skręceniu stawu skokowego jesteś całkowicie wyleczony i Twój staw skokowy jest gotowy w pełni na Twój ciężar ciała i optymalne obciążanie treningowe. Zbyt wczesny powrót do sportu mógłby sprzyjać ponownemu uszkodzeniu.Możesz wrócić do sportu, gdy:

*Opuchlizna ustępuje
*Poruszasz się bez utykania, wykorzystując stopę w pełnym zakresie podczas chodzenia
*Bez trudu przenosisz pełne obciążenie ciała na jednej nodze
*Treningi nie powodują dolegliwości
*Twój fizjoterapeuta mówi, że wszystko w porządku
*Twój staw skokowy ma pełen zakres ruchu
*Twoja siła wraca do normy, a mięśnie odzyskują pełną sprawność
*Czujesz się pewnie i nie odczuwasz obawy w związku z powrotem do sportu
*Noszenie stabilizatora nie jest dla Ciebie niezbędnym elementem

Skręcenie stawu skokowego - prognoza i rokowania

W większości przypadków skręcenia stawu skokowego rokuje dobrze i w ciągu kilku tygodni pacjenci wracają do pełnej sprawności. Stawiając na rehabilitację jako główne leczenie szybko poprawisz codzienny komfort funkcjonowania i wrócisz do lubianych przez siebie aktywności.

Masz pytania?

Potrzebujesz więcej informacji? Skontaktuj się z Nami

kontakt